Urodził się w polskiej wsi Popowo, ale całe swoje świadome życie spędził w Gdańsku, gdzie tworzył historię nowej Polski i wraz z podobnie myślącymi ludźmi robił wszystko, by wyzwolić swój kraj spod jarzma sowieckiej władzy, a także uzyskać dla niego niezależność. Ta droga nie była łatwa, ciągnęła się przez dziesięciolecia, ale nie poszła na marne. Jego niewiarygodny wyczyn został zasłużenie doceniony przez społeczeństwo polskie i światowe – pisze gdański.pro.
Lech Wałęsa urodził się 29 września 1943 roku w wielodzietnej rodzinie. W jego dzieciństwie nie było żadnych szczególnych wydarzeń, które wskazywałyby na jego burzliwą przyszłość. Aktywną działalność rozpoczął dopiero po przeprowadzce do Gdańska.
Strajk w Gdańsku, który stał się początkiem drogi
W 1967 roku L. Wałęsa dostał pracę jako elektryk w Stoczni Gdańskiej i został działaczem związkowym. W grudniu 1970 roku brał czynny udział w strajku w Stoczni.
Powodem strajku był średni wzrost cen mięsa o 23%, przetworów mięsnych i innych artykułów spożywczych. Protestujący domagali się odwołania tej podwyżki, uregulowania systemu płac i odsunięcia od władzy osób, które decydowały o ustalaniu cen. L. Wałęsa był członkiem komitetu strajkowego. Wtedy po raz pierwszy został aresztowany na 4 dni. Strajk został stłumiony przez władze, przeciwko protestującym użyto broni palnej, zginęło wtedy wiele osób.
Rozwój wydarzeń w latach 70.
Za działalność związkową L. Wałęsa był wielokrotnie represjonowany przez władze PRL, poddawano go inwigilacji, aresztowano, a w 1976 roku zwolniono z pracy. W 1978 roku brał udział w składaniu wieńców pod pomnikiem ofiar wydarzeń 1970 roku, który znajduje się w pobliżu bram Stoczni Gdańskiej. Został ukarany grzywną.
Od stycznia 1979 roku był członkiem redakcji gazety „Robotnik Wybrzeża”, którą wydawała
nielegalna organizacja Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. W tym okresie L. Wałęsa był wielokrotnie zatrzymywany przez policję. Choć miał rodzinę, nie zaprzestał swojej działalności. W sierpniu 1980 roku odegrał kluczową rolę w negocjacjach, które doprowadziły do porozumienia między strajkującymi robotnikami a rządem, gwarantującego m.in. utworzenie niezależnych samorządnych związków zawodowych.
Powstanie „Solidarności”, światowe uznanie i internowanie
L. Wałęsa został współzałożycielem ruchu związkowego „Solidarność”. 17 września 1980 roku został przewodniczącym jej pierwszego organu naczelnego. W październiku 1981 roku został przewodniczącym związku. Wtedy zyskał światową sławę i został okrzyknięty najważniejszym symbolem antykomunistycznej opozycji. W tym samym roku magazyn „Time” przyznał mu tytuł Człowieka Roku.
Po uznaniu “Solidarności” przez władze za nielegalną w dniu 13 grudnia 1981 roku L. Wałęsa został ponownie aresztowany i internowany. Początkowo przebywał w willi rządowej w podwarszawskich Chylicach, następnie został przewieziony do Otwocka. Władze komunistyczne liczyły na jego współpracę i udział w budowie kontrolowanej przez siebie nowej „Solidarności”. Jednak L. Wałęsa się na to nie zgodził. W maju 1982 roku został przeniesiony do osady Arłamów w Bieszczadach. Został zwolniony w połowie listopada 1982 roku.
W kwietniu 1983 roku L. Wałęsa spotkał się z członkami podziemnej Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność”. W maju 1983 roku wrócił do stoczni jako robotnik. W czerwcu tego samego roku spotkał się z przebywającym w Polsce Janem Pawłem II.
Nagrodzenie Nagrodą Nobla
5 października 1983 roku Lech Wałęsa otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla. W obawie, że nie będzie mógł wrócić do Polski, nie pojawił się na ceremonii wręczenia nagród w Oslo. Nagrodę odebrali jego żona i jeden z synów. Prestiżowa światowa nagroda umocniła pozycję L. Wałęsy.
Pierwsze znaczące zwycięstwa
We wrześniu 1986 roku, po ogłoszeniu przez władze komunistyczne amnestii dla więźniów politycznych, L. Wałęsa powołał Tymczasową Radę „Solidarności”, która działała jawnie, ale nielegalnie. 25 października 1987 roku został przewodniczącym Regionalnej Komisji Wykonawczej „Solidarności”.
W maju 1988 roku przyłączył się do strajku w Stoczni Gdańskiej. Latem w Polsce ponownie rozpoczęły się protesty. L. Wałęsa zgodził się na rozpoczęcie negocjacji z władzami.
W dniu 31 sierpnia 1988 roku odbyło się spotkanie konferencyjne stron. Władze postawiły warunek zakończenia strajków przed rozpoczęciem negocjacji. L. Wałęsa zyskał jeszcze większe znaczenie w negocjacjach po wygraniu telewizyjnej debaty z Alfredem Miodowiczem w listopadzie 1988 roku.
18 grudnia 1988 roku stanął na czele utworzonego przez „Solidarność” Komitetu Obywatelskiego. W obradach Okrągłego Stołu od lutego do kwietnia 1989 roku przewodniczył delegacji opozycji.
W wyniku negocjacji działalność „Solidarności” zalegalizowano, a ponadto wyznaczono datę wyborów do Sejmu i Senatu. Prawie wszyscy kandydaci z Komitetu Obywatelskiego przeszli do parlamentu. W Senacie kandydaci z „Solidarności” zdobyli 99 mandatów. L. Wałęsa wezwał Zjednoczone Stronnictwo Ludowe i Stronnictwo Demokratyczne do utworzenia koalicji, w wyniku której powstał pierwszy niekomunistyczny gabinet w krajach bloku sowieckiego.
W 1989 roku L. Wałęsa przebywał z wizytą w USA i jako trzeci cudzoziemiec w historii przemawiał w Kongresie USA bez oficjalnego stanowiska. Został odznaczony Prezydenckim Medalem Wolności.
Prezydencja L. Wałęsy
W 1990 roku L. Wałęsa kandydował na prezydenta. W pierwszej turze wyborów uzyskał 40% głosów, drugie miejsce zajął Stanisław Tymiński. L. Wałęsa zwyciężył w drugiej turze i został pierwszym prezydentem RP wybranym w wyborach powszechnych i demokratycznych.
Podczas swojej prezydentury L. Wałęsa wykazywał się także aktywną działalnością na arenie międzynarodowej.
Na początku czerwca 1992 roku opublikowano listę nazwisk pracowników komunistycznych służb bezpieczeństwa, na której znalazło się również nazwisko Wałęsa. 4 czerwca 1992 roku L. Wałęsa w oświadczeniu przyznał się do takiej współpracy. Po kilkudziesięciu minutach oświadczenie to zostało usunięte.
W kolejnych latach swojej prezydentury popierał przystąpienie Polski do Unii Europejskiej i NATO.
W wyborach prezydenckich w 1995 roku przegrał z Aleksandrem Kwaśniewskim. Przedwyborcze debaty kandydatów przeszły do historii.
Po zakończeniu kadencji prezydenckiej założył Fundację “Instytut Lecha Wałęsy”, wygłaszał liczne wykłady w różnych częściach kraju.
L. Wałęsa startował w wyborach prezydenckich w 2000 roku, ale zdobył tylko 1% głosów. W następnych latach nie angażował się już w działalność polityczną.
Fundacja “Instytut Lecha Wałęsy”
Obecnie Fundacja „Instytut Lecha Wałęsy” mieści się w Gdańsku na Placu Solidarności 1 w Centrum Solidarności Europejskiej. Wcześniej biuro organizacji mieściło się przy Alejach Jerozolimskich 11/19.
Fundacja zajmuje się prowadzeniem badań historycznych, edukacją młodzieży w zakresie demokracji, promocją Polski, ochroną środowiska oraz popularyzacją nowoczesnych rozwiązań proekologicznych.
W 2013 roku Instytut Lecha Wałęsy był współorganizatorem XIII Światowego Szczytu Laureatów Pokojowej Nagrody Nobla w Warszawie.
Dom L. Wałęsy w Gdańsku
Dom, w którym mieszka L. Wałęsa znajduje się w Oliwie przy ulicy Polanki, niedaleko parku. Były prezydent Polski mieszka w nim od ponad 3 dekad.
Dom został zakupiony jeszcze w 1988 roku, ale wtedy wymagał gruntownego remontu. Nowy projekt domu opracował znany architekt Szczepan Baum. Sam dom zajmuje 300 metrów kwadratowych i znajduje się na działce o powierzchni 6000 metrów kwadratowych. Z zewnątrz budynek wygląda luksusowo, ale w środku wszystko jest skromnie umeblowane. Domu nie można zobaczyć z ulicy, jest otoczony wysokim płotem. Na podwórku nieraz odbywały się huczne przyjęcia, na które zapraszano polityków, artystów, sportowców i bliskich przyjaciół.
Zatem Gdańsk w latach 1970-1980 był prawdziwym ośrodkiem walki Polski o niepodległość. Jedną z najważniejszych osób, która brała czynny udział w tych wydarzeniach, był właśnie L. Wałęsa. Choć po prezydenturze nie zajmuje się już polityką, pozostaje w centrum uwagi jako osoba publiczna, która stara się przekazać wiedzę i wizję nowemu pokoleniu Polaków, tak aby z ich pomocą Polska zajmowała ważne miejsce we Wspólnocie Europejskiej.